CÂY BỒ CÔNG ANH (DANDELION)

Bồ công anh là một trong những dược-thảo mà bác-sĩ Christopher dạy chúng ta nên coi-trọng hơn là khinh-thường. Mọc hầu như ở khắp mọi nơi có người sống, nó là nguồn cung-cấp thực-phẩm và dược-phẩm phong-phú. Chúng ta phải vui-mừng vì sự hiện-hữu của nó trong vườn, hơn là tốn công nhổ nó đi.

Bác sĩ Christopher kể rằng có một năm vào hai mùa đông và xuân khi bệnh-tật và các khó-khăn xảy ra đến nỗi không mua bán thực-phẩm hàng ngày được, gia đình ông đã hái hàng nắm đầy lá Bồ công anh non để nấu canh với hành, gia-vị, đậu hạt, v.v. Rau Bồ công anh non rất ngọt và ngon miệng.

Một câu chuyện cổ về việc xử-dụng Bồ công anh thường được nhắc tới.  Bác-sĩ Sparks viết,  “Mười lăm năm trước tôi bị mắc chứng đau gan. Tôi dùng hết khả-năng của tôi để cố-gắng chữa-trị, nhưng thất-bại. Tôi nhờ thêm hai bác-sĩ Wilson và Jordan chữa, cũng không thành-công. Một người y-tá già nói với tôi Bồ công anh là một dược-thảo phổ-thông rất hiệu-nghiệm về chữa trị gan, và tôi đã quyết-định thử dùng nó. Bồ công anh đã phục-hồi được ngay sức-khỏe cho tôi. Nó trở-thành dược-phẩm yêu thích mà tôi hay dùng để chữa-trị bệnh đau gan cho các bệnh-nhân, dưới dạng nước ép hoặc cho uống một ly đầy nước sắc Bồ công anh hai lần một ngày. Hầu như trong mọi trường-hợp tôi đều thành-công trong việc phục-hồi sức-khỏe cho những ai dùng dược-thảo này (Lucas: Herbal: 3-5).

Bồ công anh là một trong các dược-thảo cổ-xưa và được dùng nhiều nhất trong lịch-sử.

– Giúp cho người ta nhìn xa mà không cần đeo kiếng. 

– Giải-tỏa các bế-tắc trong gan, túi mật và lá-lách, cũng như làm thông ống dẫn đường tiểu và tiêu trừ các ung-nhọt.

– Thuyên giảm các triệu chứng khi đau-ốm, khi lên cơn sốt.

– Đặc biệt suốt thời gian có dịch bệnh hoành hành, trà Bồ công anh rất hữu ích để chống lại bệnh dịch, và dùng để rửa các vết thương.

– Chữa bệnh đái-dầm của trẻ em và bệnh tiểu són nơi các người già

– Thổ-dân da đỏ ở Hoa-Kỳ rất coi-trọng  Bồ công anh. Sự yêu-thích dược-thảo nầy quá lớn đến nỗi số-lượng tiêu-thụ bởi một người dân da đỏ vượt ngoài sự tưởng-tượng :

– Họ ngâm lá Bồ công anh vào nước để làm thuốc,

– Lấy rễ nấu trà uống để chữa bệnh ợ-chua (heartburn).

– Dùng rễ để làm thuốc bổ có vị đắng

– Chữa đau ngực khi các thuốc khác thất-bại

– Các lá non chứa đầy sinh-tố, họ ăn tươi hay nấu chín, cùng với các phần khác của cây

– Chữa các chỗ xương bị gẫy bằng cách nghiền-nát lá tươi với nước để làm thành bột-nhồi (paste), đắp lên chỗ bị gẫy xương, rồi lấy lá nguyên phủ lên và lấy khăn buộc lại.

– Trà hoa Bồ công anh được xem là thuốc bổ tim

-Trong thời Cựu-Ước, Bồ công anh là một dược-thảo có vị đắng được dùng trong Lễ Vượt-Qua (Passover).

THUỐC THAY THẾ THƯỢNG-HẠNG (SUPERIOR ALTERATIVE)

Có rất nhiều ứng-dụng được nêu lên về Bồ công anh đã đưa nó tới một chỗ đứng của các dược-thảo chữa-lành mọi bệnh (cure-alls). Tuy-nhiên, thông-thường  nó được dùng nhiều nhất để chữa lành gan. Ở Âu-châu, nhiều thí-nghiệm khoa-học được đưa ra để chứng-mình sự tin-tưởng cổ-truyền là Bồ công anh sự-thực chữa lành được những bệnh về gan: sưng gan, vàng da, tắc nghẽn ở gan (ứ mật)

– Bồ công anh đặc-biệt hữu-dụng cho các trường-hợp về gan của những người sinh-sống trong vùng khí-hậu ấm, dùng nấu canh với vài lá me-chua và một lòng đỏ trứng, hàng ngày trong vài tháng (Grieve: 254).

– Bất-cứ dược-thảo nào có tác-dụng lợi-ích cho gan đều có lợi-ích cho các phần còn lại của cơ-thể. Đặc-biệt đáng chú-ý là tác-động của Bồ công anh trên hệ tiêu-hóa và hệ bài-tiết.

– Bồ công anh có lượng muối dinh-dưỡng rất cao giúp tẩy-lọc máu và hủy-diệt các acids trong máu. Ông Jethro Kloss nói,  “bệnh thiếu máu là do thiếu các chất muối dinh-dưỡng trong máu, Bồ công anh chứa các chất muối dinh-dưỡng này”  (Jethro Kloss (Back to Eden): 237).

– Bồ công anh có nhiều lợi-ích cho bao-tử và đường ruột: dùng tri-liệu chứng khó tiêu đưa tới táo-bón, sốt, mất ngủ và bệnh tưởng tượng (ưu-uất thần-kinh)  (Lust: 171), chữa bệnh táo-bón mãn-tính và viêm bao-tử xuất tiết (catarrhal gastritis),

– Được đặc-biệt dùng trong trường-hợp tự nhiễm-độc đưa tới da nổi mụn. Nói một cách khác, nhiều người bị đau-khổ về mụn (acne) hoặc chứng da bị nổi mụn khác do độc-tố trong cơ-thể nên uống một ly trà bồ công anh hàng ngày.

– Tăng-cường khả-năng hấp-thụ các chất bổ-dưỡng và do đó được khuyến-cáo dùng cho bệnh khó tiêu-hóa mãn-tính.

– Những nguời bị đau bao tử, uống trà bồ công anh với liều-lượng trung-bình nhiều lần trong ngày; nó làm tăng-trưởng sự ngon miệng tự-nhiên và dẫn tới tiêu-hoá tốt.

– Bồ công anh thường được cho là có tác-dụng tốt trên chức-năng của lá-lách.

– Rễ Bồ công anh trị chứng đường thấp trong máu (hypoglycemia), một ly trà dùng hai hoặc ba lần trong một ngày cùng với việc ăn-uống cẩn-thận.

– Trị bệnh tiểu-đường cho người lớn tuổi, cũng phải đi đôi với việc ăn-uống cẩn-thận (Tierra: 122).

– Giúp hạ áp-huyết.

– Làm tan các sạn trong đường tiểu, lấy 30g rễ tươi, xắt nhỏ, nấu nước sắc, uống trong 10 ngày (Michael Moore: 70). Bác-sĩ Clymer đề-nghị một hỗn-hợp Bồ công anh, râu bắp (corn silk) và rễ hải cẩu vàng (golden seal) rất hiệu-nghiệm trong việc trị-liệu các bệnh về đường tiểu.

– Trị mụn cơm (warts) hoặc mụn cóc (corns) bằng cách thoa nhựa của cây bồ công anh lên mụn trong hai hoặc ba ngày liên-tiếp,

– Để làm mất vàng da và mắt sáng, nên nhịn ăn ba buổi sáng, chỉ dùng trà Bồ công anh. Tiếp-tục nhịn ăn thêm bốn buổi sáng và không uống trà, và rồi thêm ba buổi sáng nữa có uống trà (Rose: Herbs: 56).

Dùng như thực phẩm:

Ngoài việc dùng Bồ công anh trong phạm-vi y-dược, người ta còn dùng nó như thực phẩm. Nấu canh, luộc, làm rau salad. Ví dụ: 1/ Món trộn salad: dùng những lá Bồ công anh  thật non trộn với những miếng đậu hũ nướng, chút chanh, dầu, một chút đậu phọng rang và vài trái trứng luộc chín làm thành một bữa ăn trưa thật ngon và lành-mạnh.  2/ Các lá non làm các bánh mì kẹp thêm ngon miệng, các lá non được đặt giữa hai miếng bánh có phết bơ và rắc một chút muối, nước chanh và tiêu (Grieve: 25-)